Laatste update: 16 mei 2022, 16:33
De oorlog in Oekraïne is een ongekende humanitaire crisis. Oekraïense vluchtelingen zoeken een veilig heenkomen in landen dichtbij, maar ook in Nederland. Nederland heeft een crisisorganisatie ingericht om alle vluchtelingen op te vangen. Het kabinet werkt op dit moment aan het realiseren van 50.000 opvangplekken voor het onderbrengen van Oekraïense vluchtelingen. Op grond van de Richtlijn tijdelijke bescherming Oekraïners, hebben vluchtelingen naast huisvesting, ook recht op zorg, onderwijs en toegang tot de arbeidsmarkt.
In het kader van deze richtlijn, mogen Oekraïense vluchtelingen per 1 april 2022 in Nederland werken. Dan is tijdelijk geen tewerkstellingsvergunning meer nodig. In plaats daarvan komt er een meldplicht. Voor werkgevers die Oekraïense vluchtelingen werk (en huisvesting) willen aanbieden geeft deze themapagina overzicht van de belangrijkste zaken. Heb je als werkgever vragen of opmerkingen? Bel dan gerust met de Werkgeverslijn via 088 – 888 66 88 of stuur een e-mail naar info@werkgeverslijn.nl.
Eric Douma, portefeuillehouder Onderwijs en Ondernemerschap bij LTO Nederland, over wat werkgevers in de land- en tuinbouw kunnen doen voor Oekraïense vluchtelingen op het gebied van huisvesting en aanbieden van werk.
Wat je moet weten als werkgever
Als je als werkgever een Oekraïense vluchteling wilt helpen door het aanbieden van onderdak of werk zijn er een aantal zaken belangrijk om te weten.
Zorgkosten en zorgverzekering
Vluchtelingen uit Oekraïne moeten zo goed mogelijk toegang krijgen tot zorg en ondersteuning. Daarom zijn op meerdere opvanglocaties GGD en andere medische dienstverleners aanwezig. Meer informatie hierover lees je op de website van Rijksoverheid.
Vluchtelingen uit Oekraïne die in Nederland gaan werken, zijn verplicht een zorgverzekering af te sluiten. Doen ze dit niet, dan volgt een boete. Als ze een zorgverzekering hebben, betalen ze zorgpremie en eventueel eigen risico. Als ze aan de voorwaarden voldoen, kunnen ze zorgtoeslag aanvragen. Om een zorgverzekering af te kunnen sluiten zijn nodig: een arbeidsovereenkomst, een BSN en een adres in Nederland. Bekijk hier het aanbod aan zorgverzekeringen van LTO Arbeidskracht.
Bankrekeningnummer en leefgeld
Vluchtelingen uit Oekraïne kunnen na aankomst in Nederland bij banken en andere betaaldienstverleners voortaan snel een betaalrekening openen. De Nederlandse aanbieders van betaalrekeningen staan klaar om grote aantallen vluchtelingen op te vangen. Met een betaalrekening kunnen zij onder meer leefgeld of loon ontvangen en dagelijkse boodschappen betalen. Bij iedere betaalrekening zit een IBAN, een betaalpas en de mogelijkheid om via internetbankieren of met een mobiele app te betalen en bankieren. Lees hier verder…
Vluchtelingen uit Oekraïne ontvangen leefgeld. Ze krijgen geen leefgeld meer als zij betaald werk gaan doen. De vluchteling meldt dit bij de gemeente. Het leefgeld stopt dan vanaf de 1e dag van de volgende maand. Meer informatie over leefgeld lees je op de website van Rijksoverheid.
Huisvesting en registratie
Het is een grote uitdaging om voldoende huisvesting voor Oekraïense vluchtelingen te vinden. Door huisvesting aan te bieden, draag je in hoge mate bij aan het lenigen van de nood. Binnen de land- en tuinbouw vinden we uiteraard van groot belang dat onderkomens veilig, hygiënisch en comfortabel zijn. Daarom streven we naar AKF of SNF gecertificeerde huisvesting. Is jouw huisvesting dat niet? Controleer dan de Checklist Kwaliteit huisvesting.
Vluchtelingen die bij jou wonen, dienen zich zo snel als mogelijk in te schrijven in de Basisregistratie Personen (BRP). Dat gebeurt bij de gemeente. Indien gewenst, kun je ze bij de inschrijving helpen. Ze hoeven zich niet in te schrijven bij het RNI.
Meldplicht in plaats van tewerkstellingsvergunning
Oekraïners mogen vanaf 1 april 2022 in Nederland werken. Op grond van de Richtlijn tijdelijke bescherming Oekraïners, hebben vluchtelingen naast huisvesting, ook recht op zorg, onderwijs en toegang tot de arbeidsmarkt in Nederland. Daarom vervalt voor Oekraïners tijdelijk de verplichting om een tewerkstellingsvergunning aan te vragen. Wel geldt een meldplicht. Ten minste twee dagen voor aanvang van de werkzaamheden moet bij het UWV het volgende worden gemeld:
- Gegevens van de werkgever: bedrijfsnaam, vestigingsadres, postcode en vestigingsplaats, KvK-nummer en sector;
- De identiteitsgegevens van de vreemdeling: voor- en achternaam, geboortedatum, geslacht, nationaliteit, documentnummer van het reisdocument en v-nummer (vreemdelingennummer van de IND);
- Gegevens over de werkzaamheden: begin- en einddatum van het dienstverband, functie, omschrijving en plaats van de werkzaamheden, arbeidsduur, voor zover van toepassing de toepasselijke cao, het loon en voor zover daarin wordt voorzien door de werkgever, gegevens over de huisvesting.
Tot en met 15 april 2022 geldt een overgangsperiode waarin werkgevers de mogelijkheid krijgen om een melding te doen, ook wanneer de werkzaamheden al zijn aangevangen. Na deze datum geldt de meldplicht, waaronder de eis van een melding ten minste twee werkdagen voorafgaande aan de aanvang van de werkzaamheden, onverkort. TWV-aanvragen die tussen 4 maart en 1 april zijn ingediend, worden automatisch omgezet naar een melding.
Interview met Vluchtelingenwerk Nederland over werken met vluchtelingen
Vluchtelingenwerk Nederland krijgt sinds de oorlog in Oekraïne veel vragen van werkgevers. Wij interviewden Radboud Fransen, adviseur arbeidsparticipatie om antwoord te krijgen op een aantal veelgestelde vragen van agrarische werkgevers.
Arbeidsovereenkomsten in het Oekraïens en Russisch
Wil je een Oekraïner in loondienst nemen? Zorg dan voor een goede arbeidsovereenkomst. Voorbeeld arbeidsovereenkomsten van de Werkgeverslijn zijn vertaald naar het Oekraïens en het Russisch. Onderaan deze pagina kun je deze documenten downloaden.
Hieronder vind je een overzicht van de veelgestelde vragen & antwoorden
Oekraine
Mogen Oekraïners in Nederland werken en zo ja onder welke voorwaarden?
Ja, Oekraïners mogen hier vanaf 1 april werken. Op grond van de Richtlijn tijdelijke bescherming Oekraïners, hebben vluchtelingen naast huisvesting, ook recht op zorg, onderwijs en toegang tot de arbeidsmarkt in Nederland. Daarom vervalt voor Oekraïners, die onder de richtlijn tijdelijke bescherming vallen, tijdelijk de verplichting om een tewerkstellingsvergunning aan te vragen. Wel geldt een meldplicht voor de werkgever. Het gaat hierbij overigens alleen om het verrichten van arbeid in loondienst.
Hoe werkt de meldplicht?
Op deze website dien je als werkgever een melding te doen. Ten minste twee dagen voor aanvang van de werkzaamheden moet bij het UWV het volgende worden gemeld:
- Gegevens van de werkgever: bedrijfsnaam, vestigingsadres, postcode en vestigingsplaats, KvK-nummer en sector;
- De identiteitsgegevens van de vreemdeling: voor- en achternaam, geboortedatum, geslacht, nationaliteit, documentnummer van het reisdocument en v-nummer (vreemdelingennummer van de IND);
- Gegevens over de werkzaamheden: begin- en einddatum van het dienstverband, functie, omschrijving en plaats van de werkzaamheden, arbeidsduur, voor zover van toepassing de toepasselijke cao, het loon en voor zover daarin wordt voorzien door de werkgever, gegevens over de huisvesting.
Wat als de werkgever geen melding bij het UWV doet?
Het niet naleven van deze verplichting is een overtreding van de Wet Arbeid Vreemdelingen en kan resulteren in een boete van € 1.500,-. Tot en met 15 april 2022 geldt een overgangsperiode waarin werkgevers de mogelijkheid krijgen om een melding te doen, ook wanneer de werkzaamheden al zijn aangevangen. Na deze datum geldt de meldplicht, waaronder de eis van een melding ten minste twee werkdagen voorafgaande aan de aanvang van de werkzaamheden, onverkort.
Mogen alle Oekraïners op basis van de vrijstelling in Nederland werken?
Ja, omdat sprake is van een overgangsperiode geldt dat alle vreemdelingen met de Oekraïense nationaliteit, aan te tonen met een identiteitsbewijs, vrij in Nederland mogen werken. Deze overgangsperiode geldt in eerste instantie tot 31 mei 2022. Daarna geldt de vrijstelling voor vreemdelingen die documenten hebben op basis waarvan hun rechtmatig verblijf op grond van de richtlijn tijdelijke bescherming blijkt.
Hoe krijgen Oekraïners de beschikking over een BSN?
Personen met de Oekraïense nationaliteit kunnen worden ingeschreven in de Basisregistratie Personen (BRP) in de gemeente waar zij (tijdelijk) verblijven. Zij worden automatisch ingeschreven in de Basis Voorziening Vreemdelingen (BVV) en zijn daarmee bekend bij de IND en krijgen daarmee ook een Burgerservicenummer (BSN). Dit gaat dus buiten de reguliere route van de RNI-loketten om. Zonder een BSN kan een Oekraïner in Nederland niet werken voor een Nederlandse werkgever. Daarnaast kan de Oekraïner met een BSN een bankrekening openen in Nederland.
Moet een Oekraïense vluchteling die gaat werken een zorgverzekering afsluiten?
Laatste update: 5 april 2022, 16:40
Ja, vluchtelingen uit Oekraïne die in Nederland gaan werken zijn verplicht een zorgverzekering af te sluiten. Doen ze dit niet, dan volgt een boete. Als ze een zorgverzekering hebben, betalen ze zorgpremie en eventueel eigen risico. Als ze aan de voorwaarden voldoen, kunnen ze zorgtoeslag aanvragen. Om een zorgverzekering af te kunnen sluiten zijn nodig: een arbeidsovereenkomst, een BSN en een adres in Nederland. Bekijk hier het aanbod aan zorgverzekeringen van LTO Arbeidskracht.
Kunnen Oekraïners een Nederlands bankrekeningnummer krijgen of is een Oekraïense rekening met IBAN nummer ook goed?
Laatste update: 5 april 2022, 16:48
Inmiddels is het geregeld dat de vluchtelingen na aankomst in Nederland bij banken en andere betaaldienstverleners snel een betaalrekening kunnen openen. Vluchtelingen kunnen een betaalrekening aanvragen bij nagenoeg alle consumentenbanken en enkele andere betaaldienstverleners in de EU. Aanvragers bij een Nederlandse aanbieder krijgen een betaalrekening met een Nederlands IBAN. Overboekingen van en naar het buitenland zijn ook mogelijk. Daardoor hoeft een Oekraïner in de EU niet met een Oekraïense betaalkaart te betalen of geld op te nemen, wat meestal extra kosten met zich meebrengt. De vluchteling mag de betaalrekening gebruiken zolang hij of zij rechtmatig in Nederland verblijft. Meer informatie over hoe je de aanvraag zo spoedig mogelijk kunt laten verlopen en welke gegevens hierbij benodigd zijn lees je hier.
Is de Nederlandse wet- en regelgeving (belastingen, cao etc.) van toepassing?
Uiteraard, er zijn geen specifieke uitzonderingen of extra bepalingen van kracht. Het is belangrijk, net als voor alle andere werknemers, dat Oekraïners op basis van de Nederlandse wet- en regelgeving en de arbeidsvoorwaarden uit de cao’s worden beloond, en dat zij onder goede arbeidsomstandigheden kunnen werken.
Wat betekent het ontvangen van salaris bij een werkgever voor het leefgeld dat mogelijk verstrekt gaat worden?
Laatste update: 5 april 2022, 13:58
Bij inkomsten uit arbeid stopt het leefgeld.
Mag ik kosten in rekening brengen voor de huisvesting die ik aan mijn Oekraïense werknemer aanbied?
Laatste update: 5 april 2022, 14:02
Dit mag wanneer er aan de voorwaarden van de Wet Aanpak Schijnconstructies en de Wet Minimumloon wordt voldaan, net zoals bij andere werknemers. De huisvesting moet dan o.a. gecertificeerd zijn door het Agrarisch Keurmerk Flexwonen (AKF) of Stichting Normering Flexwonen (SNF). Voorwaarde is hierbij dat de Oekraïense werknemer via een schriftelijke volmacht toestemming geeft aan de werkgever voor de inhouding voor huisvesting op het WML. Bij deze schriftelijke volmacht moet een afschrift van de huurovereenkomst en van de bescheiden waaruit blijkt dat de woning is gecertificeerd worden overlegd. Wordt voldaan aan deze voorwaarden dan mag maximaal 20% van het WML worden ingehouden voor de huisvesting (conform de cao Open Teelten en cao Glastuinbouw).
Kan ik de Oekraïense werknemer een voorschot geven en dit later met zijn salaris verrekenen?
Laatste update: 5 april 2022, 13:59
Er mogen voorschotten op het loon worden gegeven die later worden ingehouden. Wel moet per saldo van het voorschot en de slotbetaling minimaal het netto equivalent van het WML giraal worden betaald. Ook moeten werkgever en werknemer schriftelijk overeenkomen dat er sprake is van een voorschot op het loon.
Kan ik als werkgever werktijdverkorting aanvragen door de Oekraïne oorlog?
Laatste update: 29 april 2022, 16:06
Werkgevers die geraakt worden door de oorlog in de Oekraïne kunnen als zij aan de voorwaarden voldoen voor hun werknemers een ontheffing van het verbod op werktijdverkorting krijgen. Aanvragen van bedrijven die te maken hebben met de volgende omstandigheden worden niet gehonoreerd:
- Werkvermindering als gevolg van Nederlandse of Europese sancties tegen Rusland.
- Werkvermindering als gevolg van prijsverhogingen die (mede) het gevolg zijn van de Oekraïne-oorlog.
- Werkvermindering als gevolg van het wegvallen van één leverancier of afnemer in de Oekraïne, tenzij hiermee reeds in de bedrijfsvoering rekening is gehouden en aangetoond kan worden dat in deze specifieke situatie geen alternatief mogelijk was (en is).
Andere relevante voorwaarden zijn hier te vinden (website Rijksoverheid).
In sommige gevallen is het ook mogelijk gebruik te maken van collegiale in- en uitleen van personeel. Kijk hier voor meer informatie.