Oekraïne

Oekraïense werknemers aannemen, wat je moet weten als werkgevers

Vlag Oekraïne

Op 24 februari 2022 begon de oorlog in Oekraïne. Er ontstond een ongekende humanitaire crisis. Oekraïense vluchtelingen zochten een veilig heenkomen in landen dichtbij, maar ook in Nederland. Op grond van de Richtlijn tijdelijke bescherming Oekraïne, hebben vluchtelingen rechten gekregen op huisvesting, zorg, onderwijs én toegang tot de arbeidsmarkt. De richtlijn tijdelijke bescherming Oekraïners is verlengd tot 4 maart 2025.

Wil je als ondernemer ook Oekraïense werknemers in dienst nemen, dan zijn er een aantal aandachtspunten waar je rekening mee moet houden.

Inschrijven bij gemeente of RNI

Vluchtelingen die bij jou wonen, dienen zich zo snel als mogelijk in te schrijven in de Basisregistratie Personen (BRP). Dat gebeurt bij de gemeente. Als de Oekraïense werknemer korter dan vier maanden in Nederland gaat verblijven, schrijft hij/zij zich in bij een RNI-loket. Indien gewenst, kun je ze bij de inschrijving helpen.

Melden Oekraïense werknemer bij UWV

Oekraïners die in Nederland gaan werken moeten gemeld worden aan het UWV. Ten minste twee dagen voor aanvang van de werkzaamheden moet bij het UWV het volgende worden gemeld:

  • Gegevens van de werkgever: bedrijfsnaam, vestigingsadres, postcode en vestigingsplaats, KvK-nummer en sector;
  • De identiteitsgegevens van de vreemdeling: voor- en achternaam, geboortedatum, geslacht, nationaliteit, documentnummer van het reisdocument en v-nummer (vreemdelingennummer van de IND);
  • Gegevens over de werkzaamheden: begin- en einddatum van het dienstverband, functie, omschrijving en plaats van de werkzaamheden, arbeidsduur, voor zover van toepassing de toepasselijke cao, het loon en voor zover daarin wordt voorzien door de werkgever, gegevens over de huisvesting.
Klik hier voor het aanmelden van Oekraïense werknemers

 

Bewijs van verblijf

Oekraïense werknemers die in Nederland willen werken moeten in het bezit zijn van een bewijs van verblijf. Sinds 1 april 2022 geldt er een vrijstelling voor de tewerkstellingsvergunning (TWV) voor werkgevers die vluchtelingen uit Oekraïne in loondienst willen nemen. Vluchtelingen uit Oekraïne krijgen tijdelijke status als ontheemd. Die status geeft hen het recht om te mogen werken in Nederland. Met ingang van 1 november 2022 is een bewijs van verblijf verplicht om aan te tonen dat een Oekraïense werknemer mag werken in Nederland. Dit bewijs bestaat uit een sticker of O-document (officieel Het Vreemdelingen Identiteitsbewijs model 2014). Via de site van de IND kan je een afspraak maken voor een bewijs van verblijf. Het ophalen van het bewijs van verblijf kan bij de IND vestiging in Amsterdam.

 

Bankrekeningnummer en leefgeld

Vluchtelingen uit Oekraïne kunnen na aankomst in Nederland bij banken en andere betaaldienstverleners een betaalrekening openen. Met een betaalrekening kunnen zij onder meer leefgeld of loon ontvangen en dagelijkse boodschappen betalen. Bij iedere betaalrekening zit een IBAN, een betaalpas en de mogelijkheid om via internetbankieren of met een mobiele app te betalen en bankieren. Lees verder… 

Voor het openen van een bankrekeningnummer is een erkend identiteitsbewijs nodig. Heeft de vluchteling deze niet? Ook dan is het mogelijk een bankrekeningnummer te openen. Lees verder…

Vluchtelingen uit Oekraïne ontvangen leefgeld. Ze krijgen geen leefgeld meer als zij betaald werk gaan doen. De vluchteling meldt dit bij de gemeente. Het leefgeld stopt dan vanaf de 1e dag van de volgende maand. Meer informatie over leefgeld lees je op de website van Rijksoverheid.

Zorgkosten en zorgverzekering

Vluchtelingen uit Oekraïne moeten zo goed mogelijk toegang krijgen tot zorg en ondersteuning. Daarom zijn op meerdere opvanglocaties GGD en andere medische dienstverleners aanwezig. Meer informatie hierover lees je op de website van Rijksoverheid.

Vluchtelingen uit Oekraïne die in Nederland gaan werken, waren tot 1 augustus 2022 verplicht een zorgverzekering af te sluiten. Maar vanwege de vaak kortlopende arbeidscontracten heeft de Rijksoverheid besloten om de Regeling Medische zorg Ontheemden uit Oekraïne (RMO) in werking te laten treden. Het declareren van de vergoeding van medische zorg voor vluchtelingen uit Oekraïne wordt daarmee vereenvoudigd. Dit houdt in dat Oekraïners vanaf 1 augustus 2022 geen Nederlandse zorgverzekering meer hoeven af te sluiten, ook niet als ze in Nederland werken. Lees meer… 

Derdelanders per 4 maart 2024 niet meer onder richtlijn tijdelijke bescherming (RTB)

Op 17 januari 2024 heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State uitspraak gedaan in hoger beroep. De Afdeling heeft geoordeeld dat de tijdelijke bescherming van derdelanders die een tijdelijke verblijfsvergunning in Oekraïne hadden en die zich voor 19 juli 2022 in Nederland hebben ingeschreven in de BRP van rechtswege eindigt op 4 maart 2024. Dit betekent dat je derdelanders na 4 maart 2024 niet meer op jouw bedrijf mag laten werken onder de voorwaarden van de RTB. Zij mogen vanaf deze datum alleen (blijven) werken in Nederland als zij in het bezit zijn van een verblijfsvergunning waarmee werken in Nederland is toegestaan. Hebben zij die niet en zitten zij daarvoor ook niet in een procedure, dan zullen zij Nederland binnen 28 dagen moeten verlaten. In die periode hebben zij nog wel recht op opvang en verstrekkingen.

Wil je nagaan of de derdelanders die op jouw bedrijf werken ook na 4 maart onder de bescherming van de RTB blijven vallen, dan kun je controleren of het O-document geldig is tot 4 september 2023 of tot 10 januari 2024. Is dit het geval dan zal de tijdelijke bescherming per 4 maart 2024 voor hen vervallen. Deze personen kunnen dan ook niet langer op jouw bedrijf arbeid verrichten zonder tewerkstellingsvergunning.

 

Arbeidsovereenkomsten in het Oekraïens en Russisch

Wil je een Oekraïner in loondienst nemen? Zorg dan voor een goede arbeidsovereenkomst. Voorbeeld arbeidsovereenkomsten van de Werkgeverslijn zijn vertaald naar het Oekraïens en het Russisch. Onderaan deze pagina kun je deze documenten downloaden.

Aardbeien knippen

Interview met Vluchtelingenwerk Nederland over werken met vluchtelingen

Vluchtelingenwerk Nederland krijgt sinds de oorlog in Oekraïne veel vragen van werkgevers. Wij interviewden Radboud Fransen, adviseur arbeidsparticipatie om antwoord te krijgen op een aantal veelgestelde vragen van agrarische werkgevers.

Handige tips voor het werken met vluchtelingen

Hieronder vind je een overzicht van de veelgestelde vragen & antwoorden over Oekraine

Ja. Wanneer zij in het bezit zijn van het Bewijs van verblijf.

Op deze website dien je als werkgever een melding te doen. Ten minste twee dagen voor aanvang van de werkzaamheden moet bij het UWV het volgende worden gemeld:

Gegevens van de werkgever: bedrijfsnaam, vestigingsadres, postcode en vestigingsplaats, KvK-nummer en sector;
De identiteitsgegevens van de vreemdeling: voor- en achternaam, geboortedatum, geslacht, nationaliteit, documentnummer van het reisdocument en v-nummer (vreemdelingennummer van de IND);
Gegevens over de werkzaamheden: begin- en einddatum van het dienstverband, functie, omschrijving en plaats van de werkzaamheden, arbeidsduur, voor zover van toepassing de toepasselijke cao, het loon en voor zover daarin wordt voorzien door de werkgever, gegevens over de huisvesting.

Het niet naleven van deze verplichting is een overtreding van de Wet Arbeid Vreemdelingen en kan resulteren in een boete van € 1.500,-.

Vanwege de vaak kortlopende arbeidscontracten heeft de Rijksoverheid besloten om de Regeling Medische zorg Ontheemden uit Oekraïne (RMO) in werking te laten treden. Het declareren van de vergoeding van medische zorg voor vluchtelingen uit Oekraïne wordt daarmee vereenvoudigd. Dit houdt in dat Oekraïners vanaf 1 augustus 2022 geen Nederlandse zorgverzekering meer hoeven af te sluiten, ook niet als ze in Nederland werken.

Overboekingen van en naar het buitenland zijn mogelijk. Maar met een Oekraïense betaalkaart is het niet altijd mogelijk in Nederland te betalen of geld op te nemen. Bovendien brengt dit vaak extra kosten met zich mee. Vluchtelingen uit Oekraïne kunnen na aankomst in Nederland bij banken en andere betaaldienstverleners een betaalrekening openen. Bij de betaalrekening zit een IBAN, een betaalpas en de mogelijkheid om via internetbankieren of met een mobiele app te betalen en bankieren. Voor het openen van een bankrekeningnummer is een erkend identiteitsbewijs nodig. Heeft de vluchteling deze niet? Ook dan is het mogelijk een bankrekeningnummer te openen.

Uiteraard, er zijn geen specifieke uitzonderingen of extra bepalingen van kracht. Het is belangrijk, net als voor alle andere werknemers, dat Oekraïners op basis van de Nederlandse wet- en regelgeving en de arbeidsvoorwaarden uit de cao’s worden beloond, en dat zij onder goede arbeidsomstandigheden kunnen werken.

Dit mag wanneer er aan de voorwaarden van de Wet Aanpak Schijnconstructies en de Wet Minimumloon wordt voldaan, net zoals bij andere werknemers. De huisvesting moet dan o.a. gecertificeerd zijn door het Agrarisch Keurmerk Flexwonen (AKF) of Stichting Normering Flexwonen (SNF). Voorwaarde is hierbij dat de Oekraïense werknemer via een schriftelijke volmacht toestemming geeft aan de werkgever voor de inhouding voor huisvesting op het WML. Bij deze schriftelijke volmacht moet een afschrift van de huurovereenkomst en van de bescheiden waaruit blijkt dat de woning is gecertificeerd worden overlegd. Wordt voldaan aan deze voorwaarden dan mag maximaal 20% van het WML worden ingehouden voor de huisvesting (conform de cao Open Teelten en cao Glastuinbouw).

Er mogen voorschotten op het loon worden gegeven die later worden ingehouden. Wel moet per saldo van het voorschot en de slotbetaling minimaal het netto equivalent van het WML giraal worden betaald. Ook moeten werkgever en werknemer schriftelijk overeenkomen dat er sprake is van een voorschot op het loon.

Werkgevers die geraakt worden door de oorlog in de Oekraïne kunnen als zij aan de voorwaarden voldoen voor hun werknemers een ontheffing van het verbod op werktijdverkorting krijgen. Aanvragen van bedrijven die te maken hebben met de volgende omstandigheden worden niet gehonoreerd:

Werkvermindering als gevolg van Nederlandse of Europese sancties tegen Rusland.
Werkvermindering als gevolg van prijsverhogingen die (mede) het gevolg zijn van de Oekraïne-oorlog.
Werkvermindering als gevolg van het wegvallen van één leverancier of afnemer in de Oekraïne, tenzij hiermee reeds in de bedrijfsvoering rekening is gehouden en aangetoond kan worden dat in deze specifieke situatie geen alternatief mogelijk was (en is).
Andere relevante voorwaarden zijn hier te vinden (website Rijksoverheid).

In sommige gevallen is het ook mogelijk gebruik te maken van collegiale in- en uitleen van personeel. Kijk hier voor meer informatie.

Model arbeidsovereenkomsten

Hieronder vind je een heel aantal model arbeidsovereenkomsten, toegespitst op de verschillende cao’s en/of soorten dienstverband. Ook kun je een addendum downloaden voor bijvoorbeeld toepassing van de collectieve cafetariaregeling en de seniorenregeling. Tevens zijn er documenten beschikbaar voor het inzetten van zzp’ers.

Glastuinbouw Model arbeidsovereenkomst (PDF)

Nederlands / Engels / Pools / Oekraïens

Open Teelten model arbeidsovereenkomst (PDF)

Nederlands / Engels / Pools / Russisch / Oekraïens / Roemeens / Bulgaars

Model oproepovereenkomst (PDF)

Nederlands / Engels / Pools / Russisch / Oekraïens / Roemeens / Bulgaars

Productiegerichte Dierhouderij model arbeidsovereenkomst (PDF)

Nederlands / Engels / Pools / Russisch / Oekraïens

Piekarbeid model arbeidsovereenkomst (PDF)

Nederlands / Engels / Pools / Russisch / Oekraïens / Roemeens / Bulgaars

Model BBL arbeidsovereenkomst (PDF)

Nederlands

Model addendum arbeidsovereenkomst inzake toepassing cafetariaregeling

Nederlands / Engels / Roemeens / Bulgaars / Pools

Model addendum inzake deelname seniorenregeling (PDF)

Nederlands

LTO modelovereenkomst agrarische werkzaamheden geen werkgeversgezag (PDF)

Nederlands

LTO modelovereenkomst agrarische werkzaamheden geen werkgeversgezag (PDF)

Pools

Stappenplan gebruik LTO modelovereenkomst (PDF)

Nederlands

Model aanbod vaste arbeidsomvang voor oproepkrachten

Nederlands/ Engels/ Pools/ Bulgaars/ Roemeens

Gerelateerde berichten

Derdelanders Oekraïne: tijdelijke bescherming stopt op 4 maart 2024

Op 17 januari heeft de hoogste rechter (Raad van State) uitspraak gedaan of derdelanders met een tijdelijke verblijfsvergunning in Oekraïne gebruik mogen blijven maken van de rechten van de Richtlijn tijdelijke bescherming.

Vlag Oekraïne
Richtlijn Tijdelijke Bescherming Oekraïne verlengd tot 4 maart 2025

De oorlog in Oekraïne is nog niet voorbij. Daarom hebben de EU-lidstaten in Brussel met elkaar besloten om de huidige Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB) met een jaar te verlengen, tot 4 maart 2025.

Vlag Oekraïne
Oekraïense werknemers zonder bewijs van verblijf

De afgelopen dagen bleek echter dat veel werknemers nog geen bewijs van verblijf hebben en dat de mogelijkheden voor een snelle afspraak bij de IND beperkt zijn. Het leek er even op dat deze groep werknemers niet meer in Nederland mocht werken.

Vlag Oekraïne
Bewijs van verblijf Oekraïners vanaf 1 november verplicht

Oekraïense werknemers in Nederland die onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming vallen moeten vanaf 1 november een bewijs van verblijf hebben. Dit bewijs bestaat uit een sticker of een o-document.

Telefoneren
Vanaf 1 november 2022 bewijs van verblijf verplicht voor vluchteling uit Oekraïne in loondienst

Sinds 1 april 2022 geldt er een vrijstelling voor de tewerkstellingsvergunning (TWV) voor werkgevers die vluchtelingen uit Oekraïne in loondienst willen nemen. Voor vluchtelingen uit Oekraïne gold een overgangsperiode.