Werken met zzp’ers

Na de invoering van de wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie) in 2016 ontstond er discussie en onrust over de regels, deze waren niet duidelijk. De handhaving op deze wet werd daarom opgeschort; het zogenoemde handhavingsmoratorium. Dit houdt in dat de Belastingdienst wel controleert maar niet handhaaft. Er volgen dus geen naheffingen en correctieverplichtingen.

Per 1 januari 2025 wordt dit handhavingsmoratorium opgeheven. Dat wil zeggen dat er naast controles ook weer handhaving plaats zal vinden. Constateert de Belastingdienst bij een controle op jouw bedrijf dat er sprake is van een dienstbetrekking in plaats van zzp, dan ben je als werkgever inhoudingsplichtig voor de loonheffingen en zullen er naheffingen en correctieverplichtingen volgen.

De webmodule is een online vragenlijst die is ontwikkeld om de regels te verduidelijken. Het helpt jou om antwoord te krijgen op de vraag of er in de relatie tot de persoon die bij jou werkt sprake is van zzp of van een dienstbetrekking. De uitkomst van de webmodule is geen juridische beslissing en je kunt er dus ook geen rechten aan ontlenen. Wil je gebruik maken van de webmodule of wil je meer informatie, klik hier.

Het kabinet wil het gebruik van een modelovereenkomst zzp afschaffen. Er worden geen nieuwe modelovereenkomsten meer beoordeeld en bestaande worden niet meer verlengd. De LTO modelovereenkomst agrarische werkzaamheden geen werkgeversgezag is nog geldig tot 18 januari 2027. Tot die tijd kun je deze gebruiken, je kunt deze hier downloaden. Hier tref je tevens een stappenplan voor het gebruik van de LTO modelovereenkomst.

Nee, het werken met een modelovereenkomsten is niet verplicht. Het is een handig hulpmiddel bij het vormgeven van de relatie en de afspraken met de persoon die bij jou werkt als zzp’er. Het kan in twijfelgevallen duidelijkheid geven over de vraag of de arbeidsrelatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer gevolgen heeft voor de loonheffingen. Belangrijk is wel dat de praktijk overeenkomt met wat er in de modelovereenkomst is afgesproken. Mocht u niet willen werken met een modelovereenkomst, dan is het wel raadzaam om afspraken over de samenwerking tussen opdrachtgever en opdrachtnemer schriftelijk vast te leggen.

Zzp is geen officiële term en het is dan ook voor opdrachtgevers lastig om te beoordelen of iemand een zzp’er is. Een zzp’er is feitelijk een zelfstandige zonder personeel die voor eigen rekening en risico opdrachten uitvoert. Bij controles bij de opdrachtgever zal door de Belastingdienst worden gekeken of een arbeidsrelatie voldoet aan de voorwaarden van een dienstbetrekking. Van een dienstbetrekking is wettelijk sprake als alle drie de kenmerken aan de orde zijn:

1) Persoonlijke arbeid
2) Gezagsverhouding (tussen werkgever en werknemer)
3) Loon

Als een zzp’er bij jou werkzaam is, en alle drie de kenmerken zijn aan de orde, dan zal de Belastingdienst dit bij een controle aanmerken als een dienstbetrekking. Er is dan geen sprake van een opdrachtnemer maar van een werknemer, voor wie je als werkgever inhoudingsplichtig bent voor de loonheffingen. Wordt dit door de Belastingdienst vastgesteld, dan krijg je te maken met correctieverplichtingen of naheffingen en eventueel een boete.

Let op! Behalve de bovengenoemde ‘echte’ dienstbetrekking zijn er ook fictieve dienstbetrekkingen. Het gaat hier bijvoorbeeld om de arbeidsrelatie van een thuiswerker, commissaris of stagiaire. Ook al is er geen echte dienstbetrekking, de opdrachtgever moet bij deze arbeidsrelaties toch loonheffingen inhouden en betalen.

Bij het inschakelen van een zzp’er mag er geen gezagsverhouding zijn. Dit is een lastig begrip, hier bestaat geen eenduidige definitie van. De Belastingdienst geeft als concreet handvat dat je met een zzp’er bijvoorbeeld wel het resultaat van de opdracht mag afspreken, maar niet hoe hij dit moet uitvoeren. Hoe hij het resultaat bereikt, dat is de verantwoordelijkheid van de zzp’er. Hij doet dit naar eigen inzicht en zonder leiding en toezicht van de opdrachtgever. Als je een zzp’er toch instructies geeft over hoe hij het werk moet doen, dan zal de verhouding tussen jou en de zzp’er al gauw worden beoordeeld als gezagsverhouding en moet je loonheffingen afdragen.

Als je met een zzp’er werkt, maar in de praktijk zijn alle kenmerken van een dienstbetrekking aanwezig, dan zal de Belastingdienst deze arbeidsrelatie bij controle beoordelen als een dienstbetrekking. Je bent dan werkgever voor de Belastingdienst, en dus verantwoordelijk om de loonheffingen af te dragen aan de Belastingdienst. De Belastingdienst kan jou hiervoor een naheffingsaanslag loonheffingen opleggen.

Om dit risico te voorkomen moet je eerst kritisch kijken naar de arbeidsrelatie tussen jou en jouw zzp’er. Is er geen sprake van een dienstbetrekking, leg dan de afspraken vast in een (model-)overeenkomst. Is er feitelijk wel sprake van een dienstbetrekking, dan kun je er beter voor kiezen om de zzp’er zelf in dienst te nemen of via een uitzendbureau of payrollbedrijf te laten werken.

Nee. Het heeft nooit in de wet gestaan dat een zzp’er minimaal drie opdrachtgevers moet hebben, maar de Belastingdienst gaf dit eerder als één van de richtlijnen om te bepalen of er sprake was van een zelfstandig ondernemer. Voor jouw als opdrachtgever is dit niet van belang, want de Belastingdienst beoordeelt iedere arbeidsrelatie op zichzelf. Het is voor jou dus van belang dat je kijkt naar de werkzaamheden die de zzp’er bij jou uitvoert en of tussen jou en die zzp’er sprake is van een dienstbetrekking. De opdrachtgever moet er wel mee instemmen dat de opdrachtnemer ook opdrachten voor andere opdrachtgevers verricht.

Voor de zzp’er zal het wel van belang zijn dat de Belastingdienst hem ziet als zelfstandig ondernemer. Dat wordt pas beoordeeld wanneer de aangifte inkomstenbelasting wordt gedaan. Dan is het van belang of sprake is van een ondernemerschap om gebruik te kunnen maken van de fiscale voordelen voor zelfstandigen. Bij die beoordeling is het aantal opdrachtgevers wel relevant. Dit is echter slechts één criterium wat bij die beoordeling relevant is.

Er hoeft niet voor iedere opdracht een nieuwe modelovereenkomst te worden opgesteld, mits de inhoud van de afspraken niet is veranderd. Wel is het verstandig om de nieuwe data (looptijd) en werkzaamheden vast te leggen en te verwijzen naar het nummer van de eerdere gebruikte overeenkomst. Dat kan ook in een e-mail.

Nee, de modelovereenkomst op zichzelf biedt geen vrijwaring, zoals de VAR-WUO of de VAR-DGA dat voorheen wel deden. Het gaat er uiteindelijk om dat de praktijk overeenkomt met wat je schriftelijk met de opdrachtnemer bent overeengekomen. Als er bijvoorbeeld een ‘modelovereenkomst zonder werkgeversgezag’ is gebruikt en ondertekend, en in de praktijk blijkt ook dat er echt geen gezagsverhouding is tussen de opdrachtgever en opdrachtnemer, dan zal de Belastingdienst deze situatie beoordelen als een situatie waarin werkzaamheden buiten dienstbetrekking worden verricht en krijg je geen naheffingen. De praktijk is dus leidend bij het bepalen of je risico loopt.

Een zzp’er zal over het algemeen over eigen materialen beschikken. Als het mogelijk is, zal hij hier ook gebruik van maken bij het uitvoeren van de werkzaamheden. Kom je overeen dat de zzp’er materialen van jou gebruikt, dan kun je dat overeenkomen. Bij werken buiten dienstbetrekking ligt het voor de hand dat je daarvoor een vergoeding in rekening brengt.

Wij adviseren om bij aanneming van werk in de agrarische sector zelf een nieuwe overeenkomst ter beoordeling aan de Belastingdienst voor te leggen. De vraag doet zich namelijk snel voor of hierbij toch sprake kan zijn van werkgeversgezag, de arbeidsrelatie met aannemers van werk en hun hulpen zijn mogelijk fictieve dienstbetrekkingen.