Vakantiedagen
- 13 mei 2024
- Laatste update: 15 mei 2024
Vakantiedagen
Rust nemen na een periode van hard werken is erg belangrijk. Wat zijn in 2024 de afspraken en mogelijkheden voor het opnemen van vakantieverlof? Hoe bereken je verlofrechten? Je leest het op deze themapagina.
Het vakantierecht
Wettelijk
Werknemers krijgen een wettelijk aantal vakantiedagen per jaar. In uren is dit 4 keer het aantal uren dat een werknemer per week werkt. Als een werknemer bijvoorbeeld het hele jaar 25 uur per week werkt, heeft deze recht op 100 vakantie-uren per jaar. Daarmee kan de werknemer in ieder geval 4 weken vakantie per jaar opnemen. Deze vakantiedagen kunnen ook in losse uren worden opgenomen. Tijdens een vakantie betaal je als werkgever het loon door. Zowel bij een parttime- als fulltime dienstverband ga je uit van het aantal uren per week.
| Productiegerichte Dierhouderij | Open Teelten | Glastuinbouw | |
| Wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen | Een fulltime werknemer heeft recht op 25 vakantiedagen per jaar (art. 3.1.1) | Een fulltime werknemer heeft recht op 25 vakantiedagen per jaar (art. 27.2) | Een fulltime werknemer heeft recht op 25,5 vakantiedagen per jaar. Dit staat gelijk aan 9,77% van het aantal overeengekomen arbeidsuren per jaar (art. 38.2) |
| Jongerendagen | Een werknemer die bij aanvang van het kalenderjaar de leeftijd van 18 jaar nog niet heeft bereikt heeft in dat desbetreffende jaar recht op 28 vakantiedagen bij een voltijd dienstverband (art. 3.1.1) | Een werknemer die bij aanvang van het vakantiejaar de leeftijd van 18 jaar nog niet heeft bereikt heeft in dat desbetreffende jaar recht op 28 vakantiedagen bij een voltijd dienstverband (art. 27.3) | Een werknemer die na 30 juni 2015 in dienst treedt en jonger is dan 18 jaar gelden geen extra vakantiedagen (art. 38.3) |
| Dienstverbanddagen | Onder art. 3.1.2 zijn afspraken gemaakt voor werknemers met een langdurig dienstverband over extra bovenwettelijke vakantie-uren. | Onder art. 30.1 zijn dienstverbanddagen vervallen met ingang van 1 april 2001. | Onder art. 39.4 is er een overgangsregeling afgesproken over dienstverbanddagen. |
| Seniorendagen | Onder art. 9.1 is er een mogelijkheid afgesproken tot minder werken vanaf 62 jaar. | Onder art. 27.5 zijn afspraken gemaakt over extra bovenwettelijke vakantiedagen voor werknemers boven de 50 jaar. | Onder art. 38.4 is er een overgangsregeling afgesproken over leeftijd gerelateerde verlofuren. Onder art. 49 is er een mogelijkheid afgesproken tot minder werken vanaf 62,5 jaar (80-90-90-regeling). |
Bovenwettelijke (extra) vakantiedagen
Als een werknemer meer vakantiedagen opbouwt dan het wettelijk aantal, spreken we van ‘bovenwettelijke’ vakantiedagen. In de agrarische cao’s is hier sprake van. Ook zijn er afspraken vastgelegd over extra vakantiedagen voor jongeren, dienstverbanddagen en/of seniorendagen. Ook dit zijn allemaal bovenwettelijke vakantiedagen. Hieronder volgt een opsomming van de afspraken per cao.
Moet ik als werkgever altijd meewerken aan het toekennen van een verlofaanvraag?
Als werkgever moet je in principe instemmen met een verlofaanvraag. Je mag alleen bezwaar maken als jouw vakantie grote problemen oplevert voor het bedrijf (‘zwaarwegende bedrijfsbelangen’).
Vervallen vakantiedagen
In het belang van de veiligheid en gezondheid van werknemers is het belangrijk dat zij tijdig en regelmatig bijkomen van hun werk door vakantie op te nemen. Om te voorkomen dat werknemers het opnemen van vakantie uitstellen is de vervaltermijn voor wettelijke vakantiedagen aangescherpt. Vanaf 1 januari 2012 moeten werknemers hun wettelijke vakantiedagen opnemen vóór 1 juli volgend op het jaar waarin de dagen worden opgebouwd. De bovenwettelijke dagen kennen een vervaltermijn van vijf jaar. Let op: de cao Glastuinbouw wijkt af van deze vervaltermijnen, zie onderstaand.
De werkgever is verplicht om zijn werknemers te informeren over de vakantiedagen die mogelijk komen te vervallen, en bovendien moet de werkgever de werknemer wel de kans geven om deze dagen op te nemen. Een werknemer die redelijkerwijs niet in staat is geweest om vóór het verstrijken van de vervaltermijn zijn vakantiedagen te benutten, zal zijn vakantiedagen op een later tijdstip alsnog moeten kunnen opnemen. Dit kan bijvoorbeeld in de volgende situaties:
- De werkgever heeft de medewerker geen gelegenheid gegeven om vakantiedagen op te nemen.
- De werknemer is dusdanig ziek dat hij /zij verheven is van re-integratieverplichtingen.
Zie voor meer informatie over de vakantiewetgeving de Rijksoverheid.
Cao Glastuinbouw
In deze cao wordt afgeweken van de reguliere vervaltermijn. Tot 1 januari 2022 gold voor alle vakantiedagen een vervaltermijn van 5 jaar. Sinds 1 januari 2022 geldt voor de wettelijke vakantiedagen een vervaltermijn van twee jaar na afloop van het jaar waarin ze zijn opgebouwd. Dit geldt voor de wettelijke dagen die vanaf dan zijn opgebouwd, voor de wettelijke dagen die zijn opgebouwd tot 1 januari 2022 geldt nog wel de vervaltermijn van vijf jaar. De bovenwettelijke vakantiedagen komen ook na vijf jaar te vervallen. Zie artikel 38 lid 7.
Cao Productiegerichte Dierhouderij
In deze cao is sprake van een regulier vervaltermijn. Wettelijke vakantiedagen komen te vervallen op 1 juli volgend op het jaar waarin de dagen worden opgebouwd. De bovenwettelijke dagen kennen een vervaltermijn van vijf jaar. (3.1.5 a)
Cao Open Teelten
Ook in deze cao is sprake van een regulier vervaltermijn. Wettelijke vakantiedagen komen te vervallen op 1 juli volgend op het jaar waarin de dagen worden opgebouwd. De bovenwettelijke dagen kennen een vervaltermijn van vijf jaar. (Artikel 28 en bijlage XVII)
Vakantie en ziekte
Zieke werknemers krijgen dezelfde aanspraken op vakantiedagen als andere werknemers, omdat het verwerven van vakantieaanspraak is gekoppeld aan het recht op loon dat ook ingeval van ziekte bestaat (artikel 7:629 BW). Dit betekent dat zieke werknemers in ieder geval de wettelijke verlofdagen opbouwen. In de cao kan zijn bepaald dat de werknemer de bovenwettelijke vakantiedagen niet opbouwt bij ziekte en arbeidsongeschiktheid. Dit is het geval bij de cao Productiegerichte Dierhouderij (Artikel 3.1 lid e). Voor de andere sectoren geldt dat zieke werknemers zowel wettelijke als bovenwettelijke vakantiedagendagen opbouwen.
Vakantie opnemen tijdens ziekte
Een zieke werknemer heeft ook recht op vakantie. Hij wordt zelfs geacht tijdens de periode waarin hij arbeidsongeschikt is vakantiedagen op te nemen. In dit geval gelden namelijk dezelfde vervaltermijnen van de wettelijke vakantiedagen.
Als de zieke werknemer met vakantie wil, dan dient hij de vakantie aan te vragen bij de werkgever en vakantiedagen op te nemen. Hiervoor geldt dat de werknemer hetzelfde aantal vakantie-uren opneemt als wanneer hij niet ziek zou zijn geweest. Dat geldt ook als de werknemer tijdens ziekte gedeeltelijk werkt. Tijdens de opgenomen vakantiedagen is de werknemer vrij van zijn of haar re-integratieverplichting.
Het kan zijn dat de werknemer niet in staat is om vakantie op te nemen. Een bedrijfsarts kan hierover advies geven. Wanneer een werknemer niet in staat is om vakantie op te nemen geldt dat de wettelijke vakantiedagen na 5 jaar komen te vervallen. Wanneer de bedrijfsarts adviseert dat de werknemer wel in staat is om vakantie op te nemen, dan geldt deze verlenging van de verjaringstermijn niet.
Afkopen vakantie
Wettelijke vakantiedagen kunnen uitsluitend bij het einde van de arbeidsovereenkomst worden afgekocht. Je mag met jouw werknemer overeenkomen dat bovenwettelijke vakantiedagen bijvoorbeeld aan het einde van elk jaar worden afgekocht.
Cao Glastuinbouw
In deze cao is afgesproken dat bij scholieren, studenten, zaterdaghulpen en vakantiekrachten (art.12.3) en voor piekarbeiders (art.11.6) de vakantiedagen en het vakantiegeld bij het einde van de dienstbetrekking of bij iedere loonbetaling wordt afgerekend tegen het percentage van 20%. Bij deze afrekening wordt de vergoeding die de student/scholier heeft ontvangen over de op zijn verzoek opgenomen vakantiedagen in mindering gebracht. Feestdagen vallen buiten deze afspraak.
Cao Open Teelten
Ook in deze cao is er sprake van de afkoopregeling vakantiegeld/vakantiedagen voor piekarbeid tegen 20% toeslag (art. 10.8).
Feestdagen
Doorbetaalde feestdagen horen niet tot de vakantiedagen. Dus naast de vakantiedagen heeft de werknemer nog recht op doorbetaalde vrije dagen tijdens feestdagen. In de cao staat om welke feestdagen het gaat.
Stimuleren van vakantieopname
Het is de eigen verantwoordelijkheid van de werknemer om vakantie op te nemen. Omdat vakantiedagen zowel een financiële als een praktische waarde kennen is het wel verstandig de werknemers te stimuleren hun vakantiedagen op te nemen. De waarde van de vakantiedagen kan namelijk veranderen wanneer de werknemer een loonsverhoging heeft gehad. Als een werknemer uit dienst treedt, vind er een afrekening plaats van de niet-opgenomen vakantiedagen. In dat geval is het financieel ongunstig voor jou als werkgever wanneer de werknemer zijn of haar vakantiedagen heeft opgespaard. Het opsparen is echter sinds 2012 wel lastiger in verband met de verjaringstermijnen van wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen.
Als werkgever stimuleer je werknemers om vakantie op te nemen door het onderwerp vakantie en de verjaringstermijn van vakantiedagen regelmatig ter sprake te brengen, zoals tijdens werkoverleg of functioneringsgesprekken.
Gerelateerde berichten
5 april 2023
Vakantiedagen en feestdagen, hoe zit het ook alweer?
De periode met feestdagen komt er weer aan én voor een aantal sectoren komt de vervaltermijn van wettelijke vakantiedagen (per 1 juli) weer in zicht. Hoe zit het ook alweer met alle regels hierover?
22 november 2022
Vakantiedagen agrarische cao’s
Rust nemen na een periode van hard werken is erg belangrijk. Daarom is het belangrijk voor werknemers om af en toe vrij te nemen. Misschien ben jij nu op een rij aan het zetten hoeveel verlof jouw werknemers nog hebben staan voor dit jaar en de berekeningen van verlofsaldi voor volgend jaar.