Een integrale aanpak leidt tot voldoende en goede huisvesting voor internationale werknemers
- Auteur Marleen van Mier
- 8 januari 2025
- Laatste update: 9 januari 2025
Het werkbezoek aan de huisvestingslocatie van LTO-lid A.S. de Boer in het Noord-Hollandse ’t Veld op 18 december 2024 toont aan dat de huisvesting van internationale werknemers op het terrein van het vollegrondsgroentebedrijf veel voordelen kent. Uit het gesprek tussen de aanwezigen valt één conclusie op: “wij moeten als sector meer uitdragen hoeveel wij investeren in goed werkgeverschap.”
Een warm welkom door Marbel de Graaf, provinciaal voorzitter LTO Noord Noord in de bedrijfskantine voor de bijna veertig aanwezigen: gemeenten, agrarische bestuurders, ondernemers en andere geïnteresseerden. Uit de verschillende presentaties kwam duidelijk naar voren dat partijen elkaar hard nodig hebben om tot passende oplossingen te komen. Uiteindelijk wil iedereen hetzelfde: dat er voldoende en kwalitatief goede bedden zijn voor onze internationale medewerkers in de regio.
Bij A.S. de Boer is huisvesting op het eigen terrein de beste oplossing: het verlicht de druk op de reguliere, lokale woningmarkt; het vermindert woon-werkverkeer; en door het directe contact met de werkgever en het onderlinge contact tussen de werknemers, is er geen sprake van overlast. Er is huisvesting gerealiseerd met permanente vergunning en huisvesting met tijdelijke vergunning. ‘De gekozen oplossing voor de tijdelijke huisvesting was eigenlijk de slechtste optie voor ons, de werknemers én de gemeente’, verzucht ondernemer Dieuwertje de Boer. ‘Er is op papier prima beleid. In de praktijk hebben agrarische ondernemers zoals wij meerdere locaties. Een vereiste was dan ook om te bouwen bij de (hoofd)werklocatie. Zodoende staan de woonunits niet op een open plek waar het rustig wonen is. Maar ze zijn ingebouwd tussen de bedrijfspanden op het laatste stukje toegestane ruimte van ons bouwblok. Daar houdt het beleid op papier geen rekening mee.
Robert Leever, Wethouder van gemeente Hollands Kroon, is van origine planoloog. Als reactie op een stelling vanuit de zaal dat ‘de hoogte inbouwen de enige oplossing is’, legt hij geduldig uit welke factoren er allemaal meespelen in het bepalen van de ruimtelijke ordening. De juiste afwegingen maken is niet zo simpel. ‘Als gemeente willen we nu niet groeien in arbeid: we nemen even pas op de plaats. We willen eerst zorgen dat er voldoende huisvesting gerealiseerd wordt voor de arbeid die er nu al in de regio is’, benadrukt Robert. ‘Daarbij is het belangrijk om internationale werknemers niet als aparte doelgroep te zien: zij zijn ook onderdeel van onze samenleving. Ze hebben alleen een andere woonbehoefte: zij zoeken veelal een tijdelijk verblijf. Een integrale aanpak met oog voor ieders wensen en behoeften zorgt hiervoor.’
‘Wil je weten wat de behoeften zijn van je werknemers? Stel hen dan de vraag’, aldus Dieuwertje. A.s. de Boer heeft een enquête gehouden onder hun werknemers. Zij waren verrast door de uitkomst dat bijna alle werknemers de voorkeur geven aan één of twee personen per kamer. Vandaar dat er meer vraag is naar de studio’s die eigenlijk vooral voor short-stay zijn ingericht: weliswaar compacter en iets minder luxe dan de permanente huisvesting, maar wel meer privacy. ‘Dat deze huisvesting goedkoper is, helpt ook mee in de overweging’, glimlacht Dieuwertje. ‘Onze werknemers willen aan het einde van het seizoen genoeg loon overhouden om mee terug te nemen naar hun thuisland.’
Een eigen huisvestingslocatie is een flinke investering. Dieuwertje kijkt bedrukt. ‘Op dit moment zijn wij nog een nieuwe huisvestingslocatie aan het realiseren. In onze aanvraag stond het plan 200 bedden te realiseren voor 20 jaar. Uiteindelijk zijn ons 100 bedden voor 10 jaar vergund. Maar wij verdienen de investering onmogelijk terug in 10 jaar. Wij hopen dat deze vergunning verlengd wordt, maar wij lopen nu als ondernemer een groot risico.’ Eric Douma, vicevoorzitter van LTO Noord, vult aan: ‘Dit benadrukken wij ook in onze lobby. Ondernemers willen goede kwaliteit leveren en voldoen aan de huidige woon- en leefstandaarden. Maar dit kost geld. Het is een langetermijninvestering die je doet. Met permanente vergunningen of vergunningen voor minstens 20 jaar zouden gemeenten een blijk van erkenning afgeven voor de investeringen die agrarische ondernemers bereid zijn te doen. Mooie praktijkvoorbeelden als A.S. de Boer laten zien dat de agrarische sector het beste voor heeft met onze werknemers. We hopen dat dit werkbezoek inspireert om ook in andere gemeenten en bij andere ondernemers tot passende oplossingen te komen.’
Het werkbezoek is onderdeel van een reeks van bedrijfsbezoeken in Nederland georganiseerd door LTO Nederland en Greenports Nederland. Eerder werden bezoek gebracht aan een grootschalige huisvestingslocatie in Zeewolde; aan een huisvestingslocatie op het bedrijfsterrein van een agrarisch ondernemer in Noord-Limburg; aan een woontoren op een bedrijventerrein in Aalsmeer; aan een komkommerbedrijf in Erica; en aan een zachtfruitbedrijf in Erp. Tijdens de werkbezoeken staat de samenwerking tussen de overheid en het bedrijfsleven in de realisatie van huisvestingslocaties centraal. Zo wordt een inkijk gegeven in de diversiteit van huisvestingslocaties en krijgen deelnemers inzicht in de gekozen aanpak en de lessen die geleerd zijn.